İşitme nasıl olur?
Kulak, dış, orta ve iç olmak üzere üç bölüme ayrılır. Her kısım kendi içinde, işitmemiz için gerekli işlemleri yapar.
Dış kulak, kulak kepçesi ve dış kulak yolundan meydana gelir. Bu yapılar sesi toplar ve kulak zarına yönlendirir.
Orta kulak, dış ile iç kulak arasında yer alır; kulak zarı ve kulak kemikçiklerini içerir. Ses titreşimlerini iç kulağa iletir. Bunu yaparken aynı bir transformatör gibi çalışır, dış kulak yolundaki ses titreşimlerini, iç kulaktaki sıvıya aktararak, sıvı dalgalarına dönüştürür.
İç kulak, sıvı içerisinde bulunan mikroskopik işitme siniri uçlarını ihtiva eder. Sıvı hareketleri, bu çok ince sinir uçlarını uyarırlar. Uyarılar, sonuçta, ses enerjisinin yorumlandığı yer olan beyine iletilirler.
İşitme Azlığı Tipleri Nelerdir?
Dış ve orta kulak sesi iletir, transforme eder; iç kulak ise algılar. Dış ve orta kulakta bir rahatsızlık olduğu zaman, iletim tipi işitme kaybı gelişir. İç kulaktaki bir rahatsızlıkta, sinir tipi (sensörinöral) işitme kaybı ortaya çıkar. Hem dış ve orta kulak hem de iç kulaktaki rahatsızlık birlikte ise karışık tip işitme kaybı oluşur.
İletim Tipi İşitme Kaybı: İletim tipi işitme kaybı, dış kulak yolunun kapanması, kulak zarında delik oluşması, orta kulak enfeksiyonları veya orta kulak kemikçiklerinin rahatsızlıklarında oluşabilir. Bu tip bir işitme azlığı genellikle düzeltilebilir niteliktedir.
İletim tipi işitme kaybı olan kimse, sanki kulakları dolu veya tıkanıkmış gibi hisseder. Kendi sesi kulağına kuvvetli geldiği için, sıklıkla yavaş ve belli bir tonda konuşur. Genelde kalabalık ortamlarda daha iyi duyar. Patlamış mısır gibi hışırtı çıkartan yiyecekleri yerken, sesler kulağına çok yansır ve konuşmaları anlamak için çiğnemesini durdurma ihtiyacı hissedebilir. Bu tip bir işitme kaybında kişi, telefonda rahatça konuşabilir.
Neyse ki iletim tipi işitme kaybına sahip insan, bu rahatsızlığından dolayı hiçbir zaman tam sağır olmaz. Uygun bir operasyon veya işitme cihazı ile her zaman duyması sağlanabilir.
Sinir Tipi (Sensörinöral) İşitme Kaybı: Bu tip işitme kaybı, iç kulak dolaşımının bozulması veya sıvı basıncının yükselmesi veyahut sinir iletimindeki bozukluklardan meydana gelir. En sık sebebi, yaşlanma ile sinir uçlarında olan değişikliklerdir. Bu tip işitme kaybı düzeltilemez, fakat nadiren sağırlığa yol açar.
Sinir tipi işitme kayıplı hasta, etrafında söylenenleri duyduğunu fakat anlayamadığını söyleyebilir. Ses şiddetinin artması, sadece kafasının karışmasına yol açar. Konuşmayı duyulabilir fakat net algılayamaz. Sessiz ortamlarda daha rahat duyar ama telefonda konuşulanları duymakta zorlanır. Pes sesleri, tiz seslerden daha rahat algılar, bu yüzden bir erkeğin dediklerini, sesi ince bir bayanın dediklerinden daha anlaşılır bulabilir. Zil sesini veya diğer odada çalan telefon sesini duyamayabilir. Telefon ve zil seslerini buna göre ayarlamak gerekir.
Bir Kulakta İşitme Kaybı: Bir kulakta oluşan işitme kaybı, kişinin, sesin geldiği yönü tayin etmesine engel olur. Rahatsız olan kulak tarafından konuşulduğunda veya akustiğin iyi olmadığı yerlerde duymakta zorlanır.
İletim tipi işitme kaybında ise, düzeltici cerrahî ile şikayeti azaltmak mümkündür. Sinir tipi işitme kaybında, özel tipte işitme cihazları yardımcı olarak kullanılabilir.
Rehabilitasyon: İşitme kaybının sebebini, derecesini anlamak için kişinin, bu işle uğraşan bir kulak, burun, boğaz hekimi ve bir odyolog tarafından işitme testleri yapılarak değerlendirilmesi lâzımdır.
Tedavi seçeneği, bazı eksikliklerin giderilmesi, önleyici tedbirler, ilaç, cerrahî veya bunların birleşimiyle olabilir. İşitme kaybı olan her kişinin yeterli rehabilitasyona ihtiyacı vardır.
İyi bir rehabilitasyon programı, dudaktan okumayı, işitme eğitimini, konuşma eğitimi ve geliştirmesini, işitme cihazı kullanımını ve sosyal faaliyetlerin geliştirilmesini içerebilir. Bütün bunlar bir kişi için uygulanmayabilir, herkes gerekli olduğu kadarını alarak yardım görür. Bu yöntemler yabana atılmamalıdır, yardımı, tahmin edilenden çok fazla olabilir.